"Tam gdzie nie ma dzieci, brakuje nieba”
Algernon Charles Swinbrurne

Kampania Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie
w Tomaszowie Lubelskim na rzecz rodzicielstwa zastępczego

Rodzina stanowi najważniejszą i najstarszą formę życia społecznego. Każde dziecko do prawidłowego rozwoju potrzebuje domu, miłości i bezpieczeństwa. Nie wszystkie dzieci mają możliwość wychowywać się u boku mamy i taty. Rodzice z uwagi na różne sytuacje życiowe, uzależnienia, choroby, niepełnosprawność, konflikty z prawem, bezradność w sprawach opiekuńczo- wychowawczych okresowo lub przez dłuższy czas nie są w stanie zapewnić dzieciom właściwej opieki. Rodzicom, którzy mają trudności opiekuńczo -wychowawcze Sąd Rodzinny może ograniczyć władzę rodzicielską poprzez nadzór kuratora sądowego. Wówczas sytuacja rodziny jest monitorowana. Rodzina dodatkowo otrzymuje wsparcie i pomoc asystenta rodziny. Jeśli sytuacja rodziny nie ulega poprawie, a zdrowie i życie dzieci jest zagrożone Sąd Rodzinny podejmuje decyzje o umieszczeniu małoletnich w pieczy zastępczej.

Rodzina zastępcza często jest mylona z rodziną adopcyjną, a terminy te są traktowane zamiennie. Mimo, że formy te mają wiele wspólnego, to zasadniczo się różnią. Najważniejsza różnica jest taka, że rodzice adopcyjni przejmują obowiązki rodziców biologicznych na całe życie, dziecko otrzymuje ich nazwisko, natomiast rodzina zastępcza to czasowa forma pomocy, która dąży do powrotu dzieci pod opiekę rodziców.

Wyróżnia się dwie formy pieczy zastępczej: rodzinną i instytucjonalną.

Zarówno piecza zastępcza rodzinna, jak i instytucjonalna są formami opieki czasowej. Dziecko zostaje umieszczone w rodzinie zastępczej bądź w placówce opiekuńczo- wychowawczej, potocznie zwanej domem dziecka, na mocy postanowienia sądu.

W pierwszej kolejności dzieci są umieszczane w rodzinnej pieczy zastępczej u osób spokrewnionych (dziadkowie, rodzeństwo), następnie u osób odpowiednio przygotowanych niespokrewnionych, a w dalszej kolejności trafiają do placówki. Szczegółowo reguluje tę procedurę Kodeks rodzinny i opiekuńczy uchwalony 25.02.1964r. oraz ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Do nadrzędnych zasad prawa rodzinnego i opiekuńczego zaliczamy następujące zasady: zasada dobra dziecka, zasada dobra rodziny, zasada szczególnej ochrony rodziny i dziecka przez państwo, zasada monogamii, zasada trwałości związku małżeńskiego, zasada równości małżonków.

Wyróżnia się trzy typy rodzin zastępczych:

1. Rodzina zastępcza spokrewniona, którą tworzą dziadkowie i rodzeństwo.
2. Rodzina zastępcza niezawodowa, którą mogą tworzyć krewni dziecka np. ciotka, wujek oraz osoby obce, jednak odpowiednio przygotowane do tej roli.
3. Rodzina zastępcza zawodowa, którą tworzą osoby obce dla dziecka, które przeszły całą procedurę kwalifikacyjną oraz specjalistyczne szkolenie.

Rodzinę zastępczą mogą tworzyć małżonkowie, jak i osoba nie pozostająca w związku małżeńskim. Kandydaci na rodzinę zastępczą muszą też spełniać podstawowe warunki:

1. dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej,
2. nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona,
3. wypełniają obowiązek alimentacyjny,
4. nie są ograniczone w zdolnościach do czynności prawnych,
5. są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone stosownym zaświadczeniem lekarskim i opinią o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej,
6. przebywają na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej,
7. zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające zaspokojenie dziecku jego indywidualnych potrzeb.

Jeżeli kandydaci na rodzinę zastępczą spełniają powyższe warunki Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej zapewnia uczestnictwo w szkoleniu dla rodzin zastępczych. Szkolenie jest nieodpłatne. W jego trakcie kandydaci pogłębiają zagadnienia z zakresu prawa rodzinnego, rozwoju dziecka, zagadnienia z zakresu pedagogiki, psychologii, i inne. Po odbytym szkoleniu, osoby je prowadzące i sami zainteresowani, podejmują decyzję o gotowości do pełnienia funkcji rodziny zastępczej.  

Rodziny zastępcze pozostają w stałym zainteresowaniu Organizatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej, jest im udzielony szeroki wachlarz świadczeń i wsparcie specjalistów: koordynatora, psychologa, prawnika, pedagoga.

Na dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej są wypłacane miesięczne świadczenia. Ich wysokość wynosi 1361 zł na dziecko przebywające w rodzinie zastępczej zawodowej i niezawodowej oraz 899 zł na dziecko w rodzinie zastępczej spokrewnionej. Dodatkowo na dzieci posiadające orzeczenie o niepełnosprawności rodzina otrzymuje 274 zł dodatku. Rodziny zastępcze mogą ubiegać się o przyznanie świadczeń fakultatywnych, których wysokość jest uzależniona od indywidualnych potrzeb dziecka i możliwości finansowych rodziny (dofinansowanie do wypoczynku, świadczenia na pokrycie kosztów w związku z przyjęciem dziecka, świadczenia związanego z wystąpieniem zdarzeń losowych, in.).

Z rodziną zastępczą zawodową Starosta zawiera umowę i ustalane jest miesięczne wynagrodzenie nie niższe niż kwota 4100 zł. W rodzinie zastępczej zawodowej umieszcza się do 3 dzieci.

Na terenie powiatu tomaszowskiego funkcjonują 3 rodziny zastępcze zawodowe, w których aktualnie przebywa 9 dzieci. Ponadto jest 8 rodzin zastępczych niezawodowych i 38 rodzin zastępczych spokrewnionych. Rodziny te zapewniają dom i opiekę 65 dzieciom. Potrzeby w zakresie zapewnienia opieki dzieciom są większe. Brakuje rodzin zastępczych, które byłyby gotowe zapewnić czasową opiekę małoletnim dzieciom.

Od 2006r. w naszym kraju 30 maja obchodzony jest Dzień Rodzicielstwa Zastępczego.

Z tej okazji Starosta Powiatu Tomaszowskiego Henryk Karwan wraz z Dyrektorem Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Tomaszowie Lubelskim Katarzyną Kyć wszystkim rodzinom zastępczym złożyli życzenia oraz podziękowania za trud pracy, cierpliwość, wyrozumiałość oraz miłość, którą dają dzieciom.

Jeżeli chcesz PODAROWAĆ DOM, chociaż jednemu dziecku i zostać rodziną zastępczą zapraszamy do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Tomaszowie Lubelskim. ul. Lwowska 68, gdzie pracownicy udzielają szczegółowych informacji.

Zachęcamy również do kontaktu pod nr tel. 84 664 35 90 wew.83., kom. 515068889